To już dwunasta edycja Festiwalu Sektor 3.0, organizowanego przez Polsko-Amerykańską Fundację Wolności oraz Fundację Rozwoju Społeczeństwa Informacyjnego; po raz trzeci w formule online. W wydarzeniu wzięło udział ponad 800 uczestników, którzy mieli okazję wysłuchać prelekcji, sesji seminaryjnych a także zadać pytania prelegentom w strefie spotkań. Festiwal dał również możliwość networkingu online pomiędzy uczestnikami i przedstawicielami partnerów.

Kryzys zaufania

Wydarzenie zainaugurowała dyskusja ekspercka, z udziałem Magdaleny Dziewguć (Google Cloud Polska), prof. Bolesława Roka (Akademia Leona Koźmińskiego) oraz Zuzanny Rudzińskiej-Bluszcz (ClientEarth), na temat budowania zaufania w zdigitalizowanym świecie, w którym nieufność stała się standardem i brakuje przestrzeni na konstruktywne debaty. Jak możemy budować wiarygodność wobec dzisiejszych, globalnych wyzwań? 

„Pandemia pokazała nam, jak ważne jest zarządzanie dezinformacją. Fake newsy informujące, że picie wybielacza jest skutecznym sposobem na COVID-19 miały miliony odsłon. Ciąży na nas zatem ogromna odpowiedzialność, aby chronić użytkownika przed dezinformacją, by miał to zaufanie” – zauważyła Magda Dziewguć.

„Zaufanie do nauki przechodzi przez pewien kryzys. Bardziej liczy się dziś influencer z dużą ilością followersów niż naukowiec, ponieważ naukowiec to ktoś kto mówi w sposób zbyt skomplikowany” – wyjaśnił prof. Bolesław Rok (Akademia Leona Koźmińskiego).

Kryzys zaufania obserwujemy prawie w każdej dziedzinie życia. Wg danych przytoczonych przez Bartosza Węglarczyka (Onet), zaledwie 36% Amerykanów ufa mass mediom. Te dane podobnie przedstawiają się w Europie. Jaki jest tego powód?

„Jest wiele czynników oddziałujących jednocześnie. Media przeszły ogromną zmianę w ciągu ostatnich dwóch dekad. To za sprawą telewizji kablowej, Internetu i mediów społecznościowych. Możemy zaobserwować różne standardy przekazywania informacji. Jednym jest bliżej do prawej, innym do lewej strony spektrum politycznego. To spowodowało liczne spory. Na dodatek, w dobie prezydentury Donalda Trumpa, nastała walka o prawdę – mówię to z czysto analitycznego a nie politycznego punktu widzenia. Zamiast toczyć debaty na temat istniejących problemów, walczymy o ustalenie faktów i prawdy. Nie dziwię się, że ludzie są już tym zmęczeni” – uważa amerykańska dziennikarka i prezenterka Mika Brzezinski, która specjalnie dla uczestników Festiwalu udzieliła wywiadu Bartoszowi Węglarczykowi, Redaktorowi Naczelnemu Onet.pl.

Nowe autorytety i zaufanie poprzez autentyczność

Zuzanna Rudzińska-Bluszcz (ClientEarth) zwróciła uwagę, że również Polaków cechuje wysoka nieufność: aż 70% osób nie ufa nikomu, poza bliskimi osobami. Według Prezes Fundacji ClientEarth, zaufanie buduje się przede wszystkim autorytetami, jednak rozszerzona rzeczywistość zaciera granice pomiędzy tym co realne i wirtualne, więc coraz trudniej jest nam wskazać idoli, mentorów, influencerów, czy autorytety. Kim jest dziś dla nas autorytet?

„Z jednej strony dalej followujemy influencerów i patrzymy na piękne kobiety na instagramie, a z drugiej największymi gwiazdami są jednak zwykli ludzie. Młode pokolenie jest otwarte na zmiany i inność. Chcą oglądać nadwagę i pryszcze, bo ważniejsze jest co mają do powiedzenia Ci ludzie” – zauważyła Aleksandra Polak (Fundacja Platforma Innowacji).

„Dzięki mediom społecznościowym możemy bezpośrednio wejść w interakcję. Wydaje mi się, że młodzi ludzie poszukują tych, którzy tę interakcję mogą zaoferować. Być może “duzi” influencerzy niejako stają się passé, bo ciężko jest z nimi wejść w interakcję. A młodzi ludzie poszukują autentyczności. Autentyczność to klucz do autorytetu – nie twórzmy treści tylko dla lajków, bądźmy autentyczni, inspirujmy innych” – powiedział Dawid Łasiński (Pan Belfer).

„Mamy coraz większą potrzebę autentyczności i to jej szukamy w sieci” – zgodziła się Aleksandra Polak.

Zaufanie a organizacje społeczne

Eksperci Festiwalu Sektor 3.0 zastanawiali się także, czy organizacje mogą wzmacniać zaufanie społeczne i jeśli tak, to w jaki sposób. Czy da się budować zaufanie pomiędzy organizacjami różnych sektorów?

„Ogólny klimat polityczny wpływa na to, że nie chcemy brać czynnego udziału w życiu społecznym, gdyż mamy dużo spontanicznych mechanizmów politycznych demotywujących. Ważne jest tworzenie przestrzeni do spotkań, rozmów by była możliwa rzeczywista wymiana myśli” – zauważył dr Adam Bodnar (Uniwersytet SWPS).

Ważna staje się współpraca z influencerami, którzy docierają do coraz młodszych użytkowników Internetu. To oni mogą zachęcić  w tym pokoleniu chęć pomagania i dążenia do zmian.

„Obserwujemy pewnego rodzaju sprzężenie zwrotne – organizacje wręcz powinny współpracować z influencerami by skutecznie edukować odbiorców odnośnie np. zmian klimatu. Działania influencerów to nie jest robienie czegoś, czego nie było nigdy. Mamy już wielu influencerów, których sposoby są po prostu powielane. Zaszczepienie działalności charytatywnej i odpowiedzialności społecznej jest teraz wyzwaniem dla organizacji. Ale na szczęście to już się dzieje” – powiedział Wojciech Mróz (Ashoka).

Zaufaj doświadczeniu

Zaufanie stoi w centrum tak wielu ważnych procesów społecznych, a tak rzadko rozmawiamy o nim w sposób praktyczny. Czym jest zaufanie dla Adama Bieleckiego, podróżnika i himalaisty który podbił już kilka ośmiotysięczników?

„Zaufanie nie jest pojęciem stricte psychologicznym a bardziej konstruktem społecznym. Na swój własny użytek definiuje je jako przekonanie czy wiarę w to, że druga osoba zachowa się zgodnie z tym, co ja przewiduję. Różne aspekty wpływają na zaufanie w danej relacji. W przypadku mojego partnera wspinaczkowego będzie to profesjonalizm” – powiedział Adam Bielecki, himalaista i podróżnik podczas wystąpienia zamykającego Festiwalu Sektor 3.0.

Nagroda za działania społecznie użyteczne

Podczas Festiwalu Sektor 3.0 przyznana została także Nagroda Polsko-Amerykańskiej Fundacji Wolności Sektor 3.0. Nagrodę za innowacje w działaniach społecznie pożytecznych otrzymało Stowarzyszenie Homo Faber z Lublina.

Kapituła nagrodziła Stowarzyszenie Homo Faber za skuteczne wykorzystanie technologii informacyjnych, w tym nowych mediów, w codziennej pracy, jak również za wyjątkowe zaangażowanie w pomoc uchodźcom z Ukrainy. Homo Faber tworzy zespół ludzi, którzy wspólnie starają się wykorzystać swój potencjał w pracy na rzecz praw człowieka.

Nagroda w wysokości 40 tysięcy zł jest przeznaczona na działalność statutową oraz działania promocyjne w skali ogólnopolskiej skierowane do społeczności trzeciego sektora. Przyznawana jest od dziesięciu lat organizacjom społecznym, posiadającym szczególny dorobek w zakresie prowadzenia działań promocyjnych, badawczych i edukacyjnych z wykorzystaniem nowych technologii informacyjno-komunikacyjnych.

W poprzednich latach Nagrodę otrzymały organizacje: Fundacja Widzialni (2013), Fundacja Itaka (2014), Fundacja Katarynka (2015), Fundacja TUS (2016), Fundacja Dajemy Dzieciom Siłę (2017), Stowarzyszenie Inicjatyw Możliwych Rzeczjasna (2018), Sieć Obywatelska Watchdog Polska (2019), Fundacja Virtual Dream (2020), Stowarzyszenie Demagog (2021).

Festiwal Sektor 3.0 realizowany jest w ramach programu „Sektor 3.0” Polsko-Amerykańskiej Fundacji Wolności, a jego organizatorem jest Fundacja Rozwoju Społeczeństwa Informacyjnego.

Organizatorzy: Fundacja Rozwoju Społeczeństwa Informacyjnego, Polsko-Amerykańska Fundacja Wolności

Główny Partner: Ringier Axel Springer Polska

Główny Patron Medialny: Onet

Patroni Honorowi: GOVTECH Polska, Prezydent M. St. Warszawy, Akademia Leona Koźmińskiego, Uniwersytet SWPS

Partnerzy Technologiczni: Microsoft, Orange, Google

Partner Instytucjonalny: Kampus Innowacji

Partnerzy Wspierający: No Fluff Jobs, Ashoka, District Hall, CIC, Trend House, Venture Cafe, WUD Silesia, My Digital Life, Koalicja na rzecz Polskich Innowacji

Patroni Medialni: ngo.pl, CrossWeb, Daily Web, The Re:view

Prowadzenie: Łukasz Grass