W ramach programu „Działaj Lokalnie” zostało uruchomione wsparcie instytucjonalne dla Ośrodków Działaj Lokalnie, które znalazły się̨ w trudnej sytuacji w związku z epidemią COVID-19 w Polsce. Dotychczas z Funduszu skorzystało 31 organizacji.
„Działaj Lokalnie” jest programem Polsko-Amerykańskiej Fundacji Wolności, zainicjowanym w 2000 roku i realizowanym przez Akademię Rozwoju Filantropii w Polsce we współpracy z Siecią 77 Ośrodków Działaj Lokalnie, Co roku ODL ogłaszają konkursy grantowe w ramach których wspierane są projekty obywatelskie aktywnych społeczności lokalnych z obszaru: kultury i tradycji, edukacji, zdrowia, ekologii, turystyki i podnoszenia atrakcyjności regionu, a także przeciwdziałania wykluczeniu społecznemu. Dzięki współpracy z Siecią Ośrodków Działaj Lokalnie przez 20 lat udało się wspólnie wesprzeć ponad 11,5 tys. lokalnych projektów na kwotę blisko 47 milionów złotych, zaangażować 220 tys. wolontariuszy i zbudować środowisko aktywnych obywateli, inicjatyw i organizacji. Dlatego teraz, w obliczu pandemii, otwieramy się na inicjatywy przeciwdziałające jej negatywnym skutkom. Na ten cel zostały przekierowane wszystkie środki w ramach lokalnego konkursu grantowego w 2020 roku.
„Ośrodki Działaj Lokalnie to organizacje pozarządowe, które są siłą napędową dla mniejszych organizacji. Realizując konkursy grantowe wspierają lokalne, oddolne projekty społeczne, które odpowiadają na rzeczywiste potrzeby społeczności danego regionu. To ogromny kapitał, który w dobie ogólnoświatowego kryzysu szczególnie warto wspierać. Dlatego w ramach Programu uruchomiliśmy Pakiet Wsparcia Antykryzysowego, którego częścią jest Fundusz Wsparcia Instytucjonalnego dla Ośrodków Działaj Lokalnie z przeznaczeniem na pokrycie najpilniejszych wydatków, niezbędnych dla swojego dalszego efektywnego funkcjonowania” – mówi Joanna Lempart, Dyrektor Programowy Polsko-Amerykańskiej Fundacji Wolności. Celem Funduszu jest wsparcie ODL w przetrwaniu czasu epidemii i dostosowaniu działań do nowych warunków.
„Mamy z naszymi lokalnymi partnerami 20 lat doświadczeń budowania kapitału społecznego, wspierania i animowania aktywności społecznej opartej na takich wartościach jak odwaga do działania, solidarność społeczna. To szansa, którą warto wykorzystać” – podkreśla Paweł Łukasiak, prezes Akademii Rozwoju Filantropii w Polsce.
W ramach Funduszu każdy ODL mógł ubiegać się o dofinansowanie w wysokości do 7 tys. zł. Przyznano w sumie 31 dotacji na łączną kwotę 210 tys. zł.
Skutki epidemii szczególnie odczuwają organizacje pozarządowe działające w małych miastach i na wsiach. Wiele z nich musiało ograniczyć swoją działalność, jednak dzięki wysiłkom lokalnych liderów, animatorów i społeczników powstają nowe inicjatywy i sieci wsparcia. Wyzwania, przed jakimi stanęły Ośrodki Działaj Lokalnie to: przesunięcie naborów w różnego rodzaju konkursach grantowych stanowiących potencjalne źródło finansowania bieżących działań organizacji. W trudnej sytuacji znalazły się również te podmioty, które prowadzą odpłatną działalność statutową czy działalność gospodarczą. Wstrzymane, lub w znacznym stopniu ograniczone, zostało świadczenie usług edukacyjnych, opiekuńczych, szkoleniowych i doradczych. ODL, które utrzymywały się z wynajmu powierzchni biurowych i konferencyjnych czy miejsc noclegowych, również utraciły przychody. Ponadto wielu dotychczasowych darczyńców (w tym samorządy i przedsiębiorcy) wstrzymało przekazywanie wsparcia organizacjom pozarządowym ze względu na spodziewane problemy finansowe. Istotnym wyzwaniem jest również konieczność przestawienia się na pracę zdalną, zwłaszcza gdy ODL nie dysponuje odpowiednią liczbą sprawnych komputerów.
Z wniosków złożonych do Funduszu Wsparcia Instytucjonalnego dla Ośrodków Działaj Lokalnie wynika, że ODL zmagają się w ostatnim czasie z wieloma przeciwnościami. Mimo to nie ustają w poszukiwaniu rozwiązań, które pozwolą im poprawić swoją sytuację, a ponadto wspierają innych, organizując różnego rodzaju akcje pomocowe. Organizują akcje szycia maseczek, wykonują przyłbice i prowadzą zbiórki publiczne w celu zakupienia sprzętu medycznego dla szpitali. Dostarczają środki ochronne pracownikom służby zdrowia i Ośrodkom Pomocy Społecznej, a także seniorom. Niektóre wspierają również dzieci z ubogich rodzin przekazując im paczki żywnościowe oraz udostępniając sprzęt niezbędny do zdalnej nauki.
„ODL, które utraciły podstawowe źródła przychodów, wnioskowały o wsparcie na pokrycie bieżących wydatków takich jak czynsz i inne opłaty związane z utrzymaniem biura, wynagrodzenia pracowników oraz koszty obsługi księgowej. Pilną potrzebą okazał się również zakup sprzętu komputerowego i oprogramowania niezbędnego do pracy zdalnej. Dotacje przyznano ponadto na zakup materiałów do szycia maseczek, jak również na środki ochronne dla pracowników i wolontariuszy” – wyjaśnia Paweł Łukasiak.
Dotacje z Funduszu mają ułatwić Ośrodkom Działaj Lokalnie przetrwanie okresu epidemii i dostosowanie realizowanych działań do nowych warunków, dzięki czemu będą mogły kontynuować wspieranie mieszkańców w swoich regionach.
