15-16 listopada 2018 roku w Łódzkiej Fabryce Sztuki odbył się IX Ogólnopolski Kongres Bibliotek z udziałem ponad 260 bibliotekarzy, przedstawicieli instytucji kultury oraz organizacji pozarządowych. Hasło tegorocznego Kongresu „Brawo My! Brawo Wy!” nawiązywało do idei współdziałania i współpracy pomiędzy FRSI i bibliotekami.
Wydarzenie było okazją do uczczenia jubileuszu 10-lecia Fundacji Rozwoju Społeczeństwa Informacyjnego (FRSI), która założona została przez Polsko-Amerykańską Fundację Wolności (PAFW) w celu realizacji Programu Rozwoju Bibliotek.
Inauguracyjną część spotkania otworzył Jacek Królikowski, Prezes Fundacji Rozwoju Społeczeństwa Informacyjnego wspominając pierwsze kontakty z bibliotekami, mnóstwo listów, jakie napływały do biura Fundacji, a także momenty wzruszeń po spotkaniach w bibliotekach. Następnie Joanna Lempart, Dyrektor Programowy Polsko-Amerykańskiej Fundacji Wolności przywołała rok 2008, w którym rozpoczęła się współpraca PAFW z największą instytucją grantodawczą na świecie – Fundacją Billa i Melindy Gatesów. Współpraca ta zaowocowała grantem o łącznej wysokości 31 mln dolarów, który Fundacja Gatesów przekazała PAFW na realizację Programu Rozwoju Bibliotek w Polsce będącego częścią ogólnoświatowego programu „Global Libraries”. Zadanie to PAFW powierzyła utworzonej w tym celu Fundacji Rozwoju Społeczeństwa Informacyjnego. Program ten zmienił rzeczywistość blisko 4000 polskich bibliotek, przekształcając je w nowoczesne centra multimedialne tętniące aktywnością społeczną. Joanna Lempart złożyła na ręce Prezesa Królikowskiego podziękowania dla zespołu FRSI za profesjonalizm i zaangażowanie przez wszystkie lata współpracy, a także wspomniała o trudnym zadaniu konsolidacji i umacniania efektów programu, który od 2015 roku realizowany jest ze środków własnych PAFW.
Gośćmi specjalnymi Kongresu były: Urszula Dudziak, piosenkarka i autorka książek „Wyśpiewam Wam Wszystko” i „Wyśpiewam Wam więcej” z mową motywacyjną o rozwijaniu pasji i czerpaniu radości z życia oraz Anna Bikont dziennikarka i pisarka, której przejmujące wystąpienie poświęcone życiu i postaci Jacka Kuronia, wybitnego społecznika oparte było na fragmentach książki „Jacek”, której jest współautorką.
Podczas Kongresu wręczono stypendia laureatkom VII edycji Konkursu im. Olgi Rok dla aktywnych bibliotekarek. Stypendia im. Olgi Rok, finansowane ze środków funduszu wieczystego, utworzonego w 2012 roku z inicjatywy jej wnuczki Anny Rok, wspierają rozwój osobisty bibliotekarek, które potrafią mobilizować siebie i innych do poszukiwania nowych rozwiązań i odważnie zmieniają swoje społeczności. Laureatkami tegorocznej edycji zostały: w kategorii „placówka biblioteczna większa” stypendium w wysokości 5.000 PLN otrzymała pani Agnieszka Batorek z Miejskiej Biblioteki Publicznej im. Władysława Biegańskiego w Częstochowie za partnerskie i innowacyjne podejście do współpracy z dziećmi niewidomymi oraz słabowidzącymi. W kategorii “placówka biblioteczna mniejsza”, którą szczególnie wspiera Polsko-Amerykańska Fundacja Wolności, stypendium w wysokości 5.000 PLN zdobyła pani Sylwia Drząszcz z Gminnej Biblioteki Publicznej w Wiszni Małej za Program „Ojczysty – dobrze zaprogramowany”, który jest pomysłem na łączenie nauki języka polskiego i nowych technologii oraz za projekt “Rozkwitam, bo czytam”, który promuje czytelnictwo i jednocześnie zachęca do wspólnego upiększania terenu gminy. Przyznano również cztery wyróżnienia w postaci książek ufundowanych przez Wydawnictwo Czarne: Jolanta Janiec z Miejskiej Biblioteki Publicznej w Hrubieszowie, Magdalena Mazik z Biblioteki Muzeum Sztuki Współczesnej w Krakowie MOCAK, Dorota Telega-Łosek z Gminnej Biblioteki Publicznej w Czernicy oraz Katarzyna Czarkowska z Filii nr 9 Koszalińskiej Biblioteki Publicznej. Partnerami Konkursu są Polsko-Amerykańska Fundacja Wolności, Fundacja Rozwoju Społeczeństwa Informacyjnego oraz Akademia Rozwoju Filantropii w Polsce.
Dalsza część Kongresu miała charakter spotkań warsztatowych, których tematyka dotyczyła codziennej pracy i rozwijania aktywności bibliotek, a także doskonalenia zawodowego bibliotekarzy. Przykładowe z nich to: „Mobilne kompetencje – mobilna biblioteka”, „E-learning w roli głównej, czyli szkolenia online szyte na miarę – dla bibliotekarzy i dla użytkowników bibliotek”, „Wierzyć czy nie wierzyć (informacjom)? Oto jest pytanie”, „Pamiętam, że… – warsztaty improwizacji teatralnej dla grup wielonarodowych i wielopokoleniowych”, czy „Rozwiązania kryją się między różnicami. Umiejętności rozwiązywania konfliktów i prowadzenia dialogu”. Drugiego dnia odbyła się sesja foresightowa, poświęcona roli bibliotek w perspektywie 10 lat prowadzona przez7 ekspertów z obszarów technologii, edukacji globalnej, kultury, przestrzeni, zaangażowania społecznego, ekologii i książki/czytania. Wspólnie z nimi, w oparciu o realne dane statystyczne i doświadczenia bibliotekarek i bibliotekarzy, opracowywano pakiety scenariuszy funkcjonowania biblioteki w jej społecznym i instytucjonalnym otoczeniu.
Ogólnopolski Kongres Bibliotek jest wydarzeniem cyklicznym organizowanym w ramach Programu Rozwoju Bibliotek. W latach 2008-2015 Program Rozwoju Bibliotek (PRB) był prowadzony w ramach partnerstwa Polsko-Amerykańskiej Fundacji Wolności oraz Fundacji Billa i Melindy Gatesów. Łącznie programem objęto 3808 placówek bibliotecznych z ponad 1250 gmin, co stanowi blisko 60 procent bibliotek zlokalizowanych na terenach wiejskich i w małych miastach w Polsce.
