Realizowany od 2008 roku program ma na celu wpieranie bibliotek publicznych w całej Polsce w pełnieniu funkcji nowoczesnych, lokalnych miejsc dostępu do informacji, kultury, edukacji i aktywności społecznej. Istotną częścią jest też wzmacnianie kompetencji i prestiżu zawodowego bibliotekarzy.
W pięciu rundach programu, wsparcie otrzymały 4224 placówki biblioteczne z 1335 gmin, co stanowi 70 procent grupy docelowej. W działania zaangażowanych było ponad 12,5 tysiąca bibliotekarek i bibliotekarzy.
Do 2015 przedsięwzięcie było prowadzone w partnerstwie Polsko-Amerykańskiej Fundacji Wolności oraz Fundacji Billa i Melindy Gatesów w ramach szerszej inicjatywy Fundacji Gatesów „Global Librariers” obejmującej kilkanaście krajów. W Polsce od początku realizowane było przez utworzoną przez PAFW w 2008 roku Fundację Społeczeństwa Informacyjnego. Na realizację programu Fundacja Gatesów przekazała PAFW grant w wysokości 31 milionów dolarów.
W latach 2008-2015 program objął 3808 bibliotek publicznych z 1256 gmin do 20 tysięcy mieszkańców (blisko 60 procent grupy docelowej), które dołączyły do niego w trzech rundach naboru. 10 tysięcy bibliotekarzy otrzymało wsparcie merytoryczne poprzez doradztwo i szkolenia, a do placówek bibliotecznych dostarczono blisko 8 tysięcy komputerów, tabletów, drukarek, projektorów multimedialnych i innych urządzeń. Dodatkowo Microsoft bezpłatnie przekazał bibliotekom oprogramowanie o wartości 18 milionów dolarów. 450 bibliotek otrzymało małe granty na wzbogacenie oferty aktywizującej mieszkańców. Bibliotekarze i bibliotekarki otrzymali też wsparcie na organizację 1000 wizyt studyjnych oraz brali udział w forach wymiany doświadczeń, takich jak coroczny Kongres Bibliotek.
Program Rozwoju Bibliotek przyczynił się do podjęcia wielu inicjatyw na rzecz wzmocnienia całego systemu bibliotecznego. Dzięki prowadzonym działaniom komunikacyjnym i rzeczniczym m.in. zawiązało się Krajowe Partnerstwo na Rzecz Rozwoju Bibliotek z udziałem ponad 100 przedstawicieli różnych środowisk, 16 partnerstw regionalnych z władzami wojewódzkimi mających na celu promocję modernizacji bibliotek publicznych w małych miejscowościach oraz partnerstwa lokalne na rzecz rozwoju bibliotek w ponad 300 gminach.
W 2008 roku PAFW podpisała Porozumienie o Współpracy z Ministerstwem Kultury i Dziedzictwa Narodowego, które uruchomiło wieloletni program „Biblioteka+” realizowany przez Instytut Książki. Cele obydwu przedsięwzięć były zbliżone – Fundacja oraz MKiDN tak kształtowały podejmowane działania, aby mogły się one wzajemnie wzmacniać i uzupełniać. Podpisane zostało także porozumienie z Ministerstwem Administracji i Cyfryzacji oraz firmą Orange, które umożliwiło bezpłatny dostęp do Internetu dla wszystkich bibliotek publicznych w Polsce w latach 2009-2015. Wspólne działania prowadzone były również z Biblioteką Narodową, wojewódzkimi bibliotekami publicznymi, ze Stowarzyszeniem Bibliotekarzy Polskich, oraz licznymi organizacjami pozarządowymi.
W 2012 roku, za realizację Programu Rozwoju Bibliotek, Fundacja Rozwoju Społeczeństwa Informacyjnego otrzymała E-Inclusion Award przyznawaną przez Komisję Europejską w konkursie promującym dobre praktyki w korzystaniu z nowoczesnych technologii informacyjnych i komunikacyjnych oraz przeciwdziałaniu wykluczeniu cyfrowemu.
Od 2016 roku wsparcie dla bibliotek na terenach wiejskich i w małych miastach kontynuowane było ze środków własnych PAFW poprzez liczne szkolenia i kursy e-learningowe dla pracowników bibliotek oraz ich lokalnych partnerów, granty na poszerzanie możliwości technologicznych wybranych placówek bibliotecznych, sieciowanie i wspieranie współpracy służącej rozwojowi społeczności lokalnych, a także tworzenie i rozwijanie inkubatorów innowacji bazujących na infrastrukturze bibliotek. Rozwijana jest także inicjatywa LABiB z udziałem sieci bibliotekarzy-innowatorów, którzy za pośrednictwem portalu społecznościowego LABIB.pl upowszechniają dobre praktyki działań podejmowanych przez biblioteki.
W latach 2021-2024, czwarta i piąta runda programu objęły dotychczasową sieć bibliotek oraz 413 nowych placówek z miejscowości do 50 tysięcy mieszkańców, które wzięły udział w szkoleniach, zapewniono im także doradztwo i sprzęt oraz liczne możliwości wymiany doświadczeń.
Obecnie oferta programu skierowana jest do całej sieci 4 224 placówek i obejmuje wsparcie między innymi w przygotowaniu oferty integracji uchodźców z Ukrainy z lokalnymi społecznościami, edukacji nieformalnej mieszkańców na temat zmian klimatycznych i ochrony środowiska naturalnego w ramach komponentu „Biblioteki dla Środowiska i Klimatu” oraz edukacji cyfrowej połączonej z doskonaleniem umiejętności krytycznego korzystania z mediów.
W bibliotekach upowszechniane są również rozmaite działania pobudzające do aktywności społecznej oraz różne formy konsultacji społecznych i angażowania mieszkańców w ważne dla nich sprawy. Biblioteki elastycznie reagują na zmieniające się potrzeby i wyzwania.
Trwałość podejmowanych działań umacniana jest poprzez włączanie uczestników programu w rozwijane dotychczas inicjatywy i sieci, takie jak Stowarzyszenie LABiB (dyrektorzy bibliotek prowadzący grupy wsparcia dla innych dyrektorów okolicznych placówek) oraz Stowarzyszenie Dyrektorów i Dyrektorek Bibliotek „Inicjatywy” (dyrektorzy bibliotek prowadzący działania rzecznicze w interesie środowiska bibliotecznego oraz rozwijający kompetencje liderskie).
Dotacje PAFW wyniosły 7.635.986 USD, w tym na bieżącą edycję 1.021.472 USD.
