„Planując dzisiejsze spotkanie nigdy nie sądziliśmy, że odbywać się ono będzie w tak dramatycznych okolicznościach zewnętrznych. (…) Wojna wstrząsnęła naszym światem, ale zarazem wyzwoliła ogromne pokłady solidarności z bohatersko walczącą Ukrainą. Wpłynęła na życie i działalność wszystkich środowisk i instytucji w Polsce” – powiedział Prezes PAFW Jerzy Koźmiński, witając gości spotkania „Razem Lokalnie i Solidarnie z Ukrainą”, które odbyło się 13 maja w Warszawie.
W wydarzeniu uczestniczyli Członkowie Rady Dyrektorów Polsko-Amerykańskiej Fundacji Wolności, przedstawiciele Ośrodków Działaj Lokalnie, Lokalnych Partnerstw PAFW z całej Polski, a także reprezentanci organizacji pozarządowych współpracujących z Fundacją Wolności oraz stypendyści Programu im. Lane’a Kirklanda z Ukrainy. Gościem specjalnym była Prof. Anna Giza, Dziekan Wydziału Socjologii Uniwersytetu Warszawskiego, która swoje wystąpienie poświęciła roli zaufania w budowie kapitału społecznego.
Spotkanie miało na celu nie tylko uhonorowanie społeczników, animatorów inicjatyw lokalnych, liderów i aktywistów związanych z konkursem o tytuł „Społecznika Roku” tygodnika Newsweek Polska oraz z programami „Działaj Lokalnie” i „Lokalne Partnerstwa PAFW”, ale także wyrażenie solidarności z Ukrainą bohatersko walczącą z rosyjskim agresorem.
W tym kontekście, w swoim wystąpieniu otwierającym, Jerzy Koźmiński przypomniał, że już pod koniec lutego Fundacja Wolności w większości swoich programów przekierowała środki na pomoc Ukrainie; dotyczyło to zwłaszcza przedsięwzięć o charakterze międzynarodowym, w ramach których od 2000 roku w Polsce przebywało blisko 8500 ukraińskich obywateli. Poinformował także o uruchomieniu nowego, specjalnego programu „Wspieramy Ukrainę” z budżetem 4 milionów złotych. Prezes PAFW podkreślił, że program „Działaj Lokalnie” to pierwszy i jednocześnie największy program grantowy PAFW, a ważną rolę odgrywa w nim sieć 78 Ośrodków Działaj Lokalnie – organizacji, które na terenach swoich aktywności prowadzą lokalne konkursy grantowe, wspierając różnorodne inicjatywy obywatelskie. Przyczyniają się tym samym do budowy i umacniania kapitału społecznego. Podkreślił także, jak intensywnie Ośrodki Działaj Lokalnie włączyły się w pomoc dla Ukrainy, zaś w minionych dwóch latach przeciwdziałały skutkom pandemii. Przypomniał, że doświadczenia z realizacji programu „Działaj Lokalnie” zostały wykorzystane w programie „Lokalne Partnerstwa PAFW”. Od 2009 roku w przedsięwzięciu tym uczestnicy różnych programów Fundacji tworzą lokalne koalicje realizujące projekty dla dobra wspólnego swoich społeczności. Ambasador Koźmiński podziękował wszystkim organizacjom i partnerom zaangażowanym w te przedsięwzięcia, przede wszystkim Akademii Rozwoju Filantropii w Polsce, będącej realizatorem obu programów i partnerem merytorycznym konkursu o tytuł „Społecznika Roku”. Słowa szczególnego wsparcia Prezes PAFW skierował do obecnych na tym wydarzeniu stypendystów Programu im. Lane’a Kirklanda z Ukrainy.
Przewodniczący Rady Dyrektorów PAFW Andrew Nagorski wyraził wielkie uznanie dla determinacji, odwagi i walki Ukraińców, a także dla Polaków, którzy od pierwszego dnia wojny z wielkim zaangażowaniem niosą pomoc swoim wschodnim sąsiadom w sytuacji, gdy ich kraj stanął w obliczu ogromnej tragedii. „Otworzyliście zarówno swoje serca jak i domy dla uchodźców z Ukrainy. To niezwykle humanitarny, ważny i szlachetny gest” – powiedział Andrew Nagorski. Wskazał również, że ogromna rola Polaków we wsparciu dla Ukrainy niezwykle pozytywnie wpłynęła na postrzeganie Polski w świecie.
Na pytanie kim jest społecznik odpowiedział współgospodarz spotkania Tomasz Lis: „Społecznik to osoba, która chce zrobić coś dla bliskich, dla sąsiadów, dla wspólnoty po to, aby świat wokół nas był lepszy”. Redaktor Naczelny Tygodnika „Newsweek Polska” w swoim wystąpieniu gorąco podziękował wszystkim społecznikom i liderom społecznym. „Warto spojrzeć na wysiłek osób, które nagradzamy dziś i które nagrodziliśmy w poprzednich latach. (…) Wszystko, co Państwo czynicie jest wielką promocją działalności społecznej” – powiedział Tomasz Lis.
Paweł Łukasiak, Prezes Akademii Rozwoju Filantropii w Polsce, zwrócił uwagę, że unikalność programów „Działaj Lokalnie” i „Lokalne Partnerstwa PAFW” wynika przede wszystkim z wartości, jakie im przyświecają, a należą do nich: gotowość do działania, odwaga, empatia i solidaryzm społeczny. „W duchu tych wartości, w całej Polsce przez ponad 20 lat, zostało zrealizowanych kilkanaście tysięcy projektów. (…) Dzięki temu powstały silne i trwałe sieci współpracy na poziomie lokalnym z udziałem tysięcy ludzi włączających się w działania społeczne: wolontariuszy, liderów, społeczników i samorządowców” – mówił Prezes ARFP. Wskazał również, że siła tej współpracy była w szczególności widoczna w obliczu pandemii, a także obecnie, gdy Polacy tak mocno zaangażowali się w pomoc dla Ukrainy.
Podczas spotkania uhonorowano laureatów Konkursu o tytuł „Społecznika Roku” tygodnika „Newsweek Polska”. Nawiązuje on do inicjatywy Wisławy Szymborskiej z 1996 roku, podjętej przez Jacka Kuronia i Fundację „Pomoc Społeczna SOS”; celem konkursu jest nagradzanie działalności społecznej w Polsce i promowanie aktywności pojedynczych ludzi, którzy w organizacjach pozarządowych, grupach nieformalnych oraz w placówkach samorządowych zmagają się z rozmaitymi problemami społecznymi. Zwycięzcami konkursu o tytuł „Społecznika Roku 2021” zostali: Dominik Dobrowolski w kategorii zaangażowanie ogólnopolskie, Mariusz Antolak, Prezes Fundacji „W Krajobrazie”, w kategorii zaangażowanie lokalne, a także Sławomir Kaliński, Prezes Fundacji Novis Plus, w kategorii zaangażowanie społeczne w czasie epidemii COVID-19. Kapituła Konkursu przyznała trzy nagrody specjalne, otrzymali je: Janusz Bukowski – założyciel Stowarzyszenia „Dać Siebie Innym”, Dorota Lisiak – prezeska Stowarzyszenia Grupa Inicjatywna Baranówko oraz Fundacja Ocalenie. Partnerem głównym Konkursu jest Polsko-Amerykańska Fundacja Wolności, a Akademia Rozwoju Filantropii w Polsce – merytorycznym.
Wydarzenie było okazją do podziękowania Ośrodkom Działaj Lokalnie za ich aktywne zaangażowanie w pomoc dla Ukrainy. Za szczególną skalę działań uruchomionych na rzecz społeczności ukraińskiej i uchodźców wojennych nagrodę specjalną w kwocie 20 tysięcy złotych, przyznaną przez PAFW i ARFP, otrzymało Stowarzyszenie „Czajnia”. Czek z rąk Carli Skodinski, Przewodniczącej Komitetu Inwestycyjnego PAFW, odebrał Aleksander Jurzysta.
Podsumowano także VII edycję programu „Lokalne Partnerstwa Polsko-Amerykańskiej Fundacji Wolności”. Najefektywniejsze z nich – Grupa Inicjatywna projektu „Płużnicka Współdzielnia” – otrzymało nagrodę w wysokości 20 tysięcy złotych, którą odebrały Justyna Jankowska i Małgorzata Ludwiżewska.
Przyznano także 5 grantów do 15 tysięcy złotych na realizację projektów wzmacniających dla Grup Inicjatywnych: z gminy Gołdap na projekt „Kultura dla przestrzeni”, z gminy Międzyrzecz na projekt „TV na Mur Beton”, z gminy Niepołomice na projekt „ZaPUSZCZAmy Korzenie III”, z gminy Orneta na projekt „Społeczne BOOM” oraz z gminy Płużnica na projekt „Płużnicka Współdzielnia”. Ponadto dotacje w kwocie 12 tysięcy złotych na kontynuację start-upów zrealizowanych w ramach VII edycji „Lokalnych Partnerstw PAFW” otrzymały dwie Grupy Inicjatywne: z gminy Gaszowice na projekt „W dawnej spiżarni barona von Roth” i z gminy Lądek Zdrój na projekt „Czego nam trzeba? – działamy dalej!”.
Wydarzenie uświetnił mini-recital „Solidarni z Ukrainą” Agi Zaryan, laureatki Fryderyków, wielokrotnie wyróżnionej platynową i złotą płytą, która wystąpiła wraz z zespołem.
Spotkanie prowadził Grzegorz Nawrocki.
