(Aktualizacja: 25 marca)
Wraz z eskalacją wojny w Ukrainie do Polski przybywają setki tysięcy uchodźców. Wśród nich główną grupę stanowią dzieci i młodzież. Ich edukacja to jedno z kluczowych wyzwań, z jakimi obecnie musi się zmierzyć polska szkoła. Pomocne są w tym polskie organizacje pozarządowe, które od pierwszych dni wojny wspierają samorządy lokalne i placówki oświatowe w organizacji opieki, integracji i nauki dzieci uchodźców.
Nasi Partnerzy, zarówno w ramach programów PAFW jak i innych przedsięwzięć, aktywnie włączyli się w pomoc dyrektorom szkół i nauczycielom w przygotowaniach do przyjęcia ukraińskich dzieci. Prowadzą liczne spotkania i webinaria, w czasie których proponują sposoby angażowania się szkół w działania na rzecz Ukrainy. Przekazują informacje na temat różnych form organizowania nauki dla dzieci ukraińskich, takich jak: oddziały przygotowawcze, asysta międzykulturowa, dodatkowe lekcje języka polskiego, zajęcia pozalekcyjne, czy praca świetlic.
W ciągu ostatnich trzech tygodni zorganizowano wiele spotkań i webinariów, opublikowano serie poradników dla nauczycieli oraz innych uczestników prowadzonych programów. Eksperci z programów PAFW, w tym pedagodzy i dyrektorzy z doświadczeniem w pracy z dziećmi migrantów, dzielą się swoim doświadczeniem i wyjaśniają, jak tłumaczyć uczniom przyczyny ataku Rosji na Ukrainę, jak pracować z klasami, w których uczą się dzieci z Ukrainy, Białorusi i Rosji, pokazują, jak budować relacje między dziećmi różnych narodów i grup etnicznych, jak reagować na lęki i silne emocje uczniów, przeciwdziałać fake newsom i dezinformacji, a także jak w tej tragicznej sytuacji być blisko z rodzicami uczniów.
Centrum Edukacji Obywatelskiej, Realizator Programu „Szkoła Ucząca Się”, wykorzystuje doświadczenia projektu „Rozmawiajmy o uchodźcach”, który jest prowadzony od 2015 r. Już pierwszego dnia wojny CEO przygotowało webinarium pt. “Wojna w Ukrainie. Jak o niej rozmawiać z dziećmi i młodzieżą”, które cieszyło się bardzo dużym zainteresowaniem; dotychczas obejrzało go ponad 35 tysięcy osób. dotychczas obejrzało je ponad 35 tysięcy osób. W kolejnych dniach zaprezentowano kolejne webinaria: „Jak przygotować szkołę na przyjęcie uczniów z Ukrainy”, w którym uczestniczyło prawie tysiąc dyrektorów oraz „Jak przygotować klasę na przyjęcie ucznia lub uczennicy z Ukrainy?”, z udziałem blisko 3 tysięcy osób, a także „O rozmowie z uczniami i uczennicami na temat wyzwań migracyjnych w szkole”. Nagrania z tych spotkań oraz różnego rodzaju materiały edukacyjne, zawierające wskazówki organizacyjne, dydaktyczne i dotyczące pracy z uczniami z Ukrainy opublikowane zostały na stronie Polska-Ukraina. Razem w szkole.
Fundacja Szkoła z Klasą – Partner PAFW realizujący program „Szkoła z Klasą”, jak również zaangażowany w działalność Klubów Młodego Odkrywców (KMO) w Ukrainie, inicjatywę prowadzoną w ramach programu „Równać Szanse” – pomaga organizacjom pozarządowym, a także nauczycielom i edukatorom uczestniczącym w KMO w ewakuacji i zadomowieniu się w Polsce. Ponadto Fundacja zorganizowała zamknięty cykl spotkań z udziałem psychologów wspierających polskich nauczycieli. W dwóch otwartych webinariach, poświęconych radzeniu sobie ze stresem, wzięło udział ponad 600 osób. Kolejne szkolenie dotyczące różnych form wsparcia uczniów w obliczu wojny w Ukrainie planowane jest na 29 marca. Fundacja Szkoła z Klasą przygotowała również materiały dla nauczycieli do wykorzystania na lekcjach.
Szkoła Edukacji PAFW i UW – wśród studentów i absolwentów studiów podyplomowych są nauczyciele pochodzenia ukraińskiego. Ich doświadczenie jest szczególnie istotne w obecnej sytuacji. Ich doświadczenie jest szczególnie istotne w obecnej sytuacji. Kadra SE przeanalizowała ukraińskie podstawy programowe kształcenia, porównała wymagania stawiane uczniom polskim i ukraińskim oraz zidentyfikowała potrzeby edukacyjne uczniów ukraińskich. W efekcie powstały poradniki dla nauczycieli języka polskiego, matematyki, biologii i historii. Zorganizowano także trzy otwarte webinaria dla nauczycieli poświęcone rozmawianiu z uczniami o wojnie, nauczaniu polsko-ukraińskiej historii oraz metodom integracji młodzieży ukraińskiej i polskiej, które do tej pory obejrzało ok. 4 tysięcy osób. Materiały dostępne są na stronie SE. 31 marca rusza nabór na kurs dla nauczycieli polonistów przygotowujący do prowadzenia zajęć z języka polskiego jako obcego, skierowany do kadry, nauczycieli-mentorów i absolwentów Szkoły Edukacji.
Nidzicka Fundacja Rozwoju „NIDA”, Realizator Programu „English Teaching” od dwóch dekad pracuje w obszarze edukacji międzykulturowej. W wielu szkołach to właśnie nauczyciele języka angielskiego są odpowiedzialni za pierwszy kontakt i pomoc w adaptacji uczniów z zagranicy. Zespół programu „English Teaching” koncentruje się obecnie na przygotowaniu nauczycieli angielskiego z małych miejscowości do wspierania uczniów z Ukrainy nie tylko w zakresie komunikacji z dziećmi i młodzieżą, ale też w kwestiach formalnych i bytowych ich rodzin. Fundacja „NIDA” aktywnie wspiera rodzinny dom dziecka w Czernichowie i przygotowuje lokalną społeczność na przyjęcie rodzin z Ukrainy.
Ponadto Realizatorzy programów PAFW opracowują strategie długofalowych działań. W tym celu diagnozują potrzeby szkół i nauczycieli, analizują rozwiązania z zakresu edukacji międzykulturowej i integracji uczniów cudzoziemskich wdrażane w innych krajach, współpracują z siecią organizacji edukacyjnych w Polsce i zagranicą, mobilizują swoich trenerów do pracy ze szkołami.