20 października 2018 r. w Centrum Nauki Kopernik w Warszawie pod hasłem „Siła lokalności – siła Polski” odbył się XIII Kongres Obywatelski, którego pomysłodawcą i organizatorem jest Instytut Badań nad Gospodarką Rynkową. Program „Lokalne Partnerstwa PAFW” był partnerem wydarzenia, a także organizatorem jednej z sesji tematycznych o tytule: „Wspólnoty lokalne – jak je budować i wykorzystywać ich siłę”.
Kongres Obywatelski jest przestrzenią apolitycznej debaty wypracowującej wspólne, strategiczne myślenie o rozwoju Polski. Jej uczestnikami są przedstawiciele różnych branż i środowisk, reprezentanci wszystkich pokoleń, mieszkańcy miast i wsi, o zróżnicowanych poglądach politycznych i wrażliwości ideowej. Tegoroczny Kongres zgromadził ponad 300 uczestników a temat przewodni dotyczył wykorzystania potencjału lokalności w rozwoju Polski.
Wydarzenie otworzył dr Jan Szomburg, Prezes Zarządu Instytutu Badań nad Gospodarką Rynkową. W swojej wypowiedzi zwrócił uwagę na to, że lokalność jest fundamentem Polski i najważniejszym wyzwaniem na najbliższe 100 lat. Po wystąpieniach wprowadzających odbyła się dyskusja praktyków pod tytułem: „Wspólnoty lokalne – jak je budować i wykorzystywać ich siłę”, moderowana przez Luka Palmena, Członka Rady Programowej Kongresu Obywatelskiego. W panelu, uczestniczyli: Marcin Skrzypek, TNN Ośrodek Brama Grodzka Lublin, Ewa Całus, zastępczyni burmistrza Wadowic, Dr Tomasz Rakowski Instytut Etnologii i Antropologii Kulturowej UW, którzy w swych wypowiedziach podkreślali ogromną rolę współpracy władz samorządowych z obywatelami i wspólnotowości której spoiwem w przestrzeni lokalnej jest kultura i sztuka, a także Małgorzata Dąbrowska reprezentująca stowarzyszenie „Made in Bończa”, przedstawicielka Lokalnego Partnerstwa PAFW z gminy Warka. Odnosząc się do kwestii jak realizować dobro wspólne na szczeblu lokalnym, podkreśliła, że najważniejszy jest jeden cel i wspólne działanie. Jej zdaniem, aby uruchomić lokalną aktywność trzeba lubić ludzi i szukać tego co ich łączy, a nie dzieli. Zaznaczyła również, że osoby zaangażowane w pracę na rzecz swojej społeczności powinny czuć się współtwórcami sukcesu.
Po sesji plenarnej odbywały się równoległe sesje tematyczne. Gospodarzami jednej z nich byli przedstawiciele programu „Lokalne Partnerstwa PAFW”. Panel dyskusyjny pod tytułem „Lokalne dobro wspólne – czym jest i jak je tworzyć?” poprowadził Paweł Łukasiak, Prezes Akademii Rozwoju Filantropii w Polsce. Po krótkim wprowadzeniu, jako pierwszy głos zabrał Daniel Prędkopowicz, Prezes Stowarzyszenia „Europa i My”, przedstawiciel Lokalnego Partnerstwa PAFW z Grodziska Mazowieckiego, który zauważył, że różne kwestie mogą być istotne dla mieszkańców, ale ważne jest, aby wybrane przez nich dobro wspólne nie powodowało konfliktów i nie wiązało się z negatywnymi konsekwencjami dla społeczności. Z kolei Tomasz Schimanek, polityk społeczny i ekspert ARFP, wyjaśnił na czym polega metoda animacji społeczności lokalnych stosowana w programie „Lokalne Partnerstwa PAFW” i jakie są jej poszczególne elementy. Jednocześnie zaznaczył, że dobro wspólne powinno być konkretne i łączyć indywidualne interesy z interesem społeczności.
Głos w dyskusji zabrała również Ewelina Langer z Miejskiej Biblioteki Publicznej w Chrzanowie, uczestniczącej również w Programie Rozwoju Bibliotek, która opowiedziała o tym jak tworzyć partnerstwo i skutecznie w nim współpracować, na przykładzie partnerstwa „Pociąg do tradycji” zawiązanego w ramach VI edycji Programu „Lokalne Partnerstwa PAFW”. Natomiast temat trwałości dobra wspólnego poruszył Mateusz Małyska, prezes Fundacji Sempre a Frente, stojącej na czele partnerstwa „Młodzieżowa Straż Leśna”, który wskazał na dwa najbardziej istotne czynniki: zrozumienie i zaangażowanie. Jego zdaniem warto komunikować w społeczności o konkretnych działaniach, potrzebach, aby uzyskać wśród mieszkańców zrozumienie dla realizowanych działań, które przełoży się na konkretne zaangażowanie.
Podczas kończącej panel części z pytaniami publiczność zwróciła uwagę między innymi na powiązanie dóbr lokalnych z dobrami globalnymi, przede wszystkim w kontekście środowiska naturalnego, a także na obecność dobra wspólnego w Konstytucji RP. Następnie paneliści krótko odnieśli się do poruszonych kwestii. Spotkanie podsumował Prezes Paweł Łukasiak, podkreślając, że troszcząc się o dobro wspólne, warto mówić do mieszkańców językiem korzyści, proponując im nie tylko ogólne idee, ale od razu konkretne rozwiązania.
Program „Lokalne Partnerstwa PAFW” od kilku lat wpisuje się w tematykę Kongresu Obywatelskiego prezentując przykłady partnerskiej współpracy międzysektorowej na szczeblu lokalnym. Celem programu jest inicjowanie i rozwój współpracy między uczestnikami rożnych przedsięwzięć Polsko-Amerykańskiej Fundacji Wolności na rzecz tworzenia partnerstw mających realizować projekty ważne dla lokalnych społeczności. Łącznie, w ramach sześciu edycji programu, w 92 gminach zawiązało się 45 partnerstw, działających z zaangażowaniem ponad 600 partnerów.
