Blisko 60 organizacji pozarządowych z Polski i organizacji partnerskich z krajów Europy Środkowej i Wschodniej wzięło udział w spotkaniu „Ambasadorzy Przemian w Regionie”, które odbyło się online 11 czerwca. Tegoroczne spotkanie było przede wszystkim okazją do podsumowania 20-lecia programu „Przemiany w Regionie” (RITA), którego jubileusz w roku ubiegłym nie odbył się ze względu na pandemię.
Z okazji jubileuszu wydana została publikacja „Dwie dekady współpracy. 20 lat Programu RITA – Przemiany w Regionie” prezentująca dorobek i doświadczenia tego przedsięwzięcia.
Spotkanie rozpoczęło się od wystąpienia Ambasadora Jerzego Koźmińskiego, Prezesa Polsko-Amerykańskiej Fundacji Wolności, poświęconego ponad 20-letniej historii programu „RITA” i jego efektom. Prezes PAFW podkreślił m.in., że dzięki programowi „Przemiany w Regionie” powstało środowisko ludzi prawdziwie zaangażowanych we wspieranie prodemokratycznych i wolnorynkowych przemian w krajach Europy Wschodniej, Południowego Kaukazu i Azji Centralnej. Społeczność ta, szczególnie w tak ważnych momentach, jak Rewolucja Godności, armeńska aksamitna rewolucja, czy trwająca pandemia, pokazała, że partnerstwo jest ważniejsze, niż o działania od projektu do projektu. Z kolei Prezeska FED, Martyna Bogaczyk podkreśliła znaczenie dobrych relacji międzyludzkich, które poprzez program „RITA” budują zaufanie i otwartość, a także sprawność w komunikacji oraz zaangażowanie, które wpływają na ciągłość kontaktów między uczestnikami projektów. Pierwszą część spotkania podsumowały w formie prezentacji 20-lat doświadczeń programu „Przemiany w Regionie” (RITA) koordynatorki projektów w FED Ewa Sobiesak i Agnieszka Świeczka.
Następnie uczestnicy spotkania wzięli udział w panelu dyskusyjnym „Społeczności i społeczeństwa w i po pandemii – wyzwania, zmiany i powroty” poświęconego przede wszystkim wpływowi pandemii na rozwój społeczeństwa obywatelskiego w krajach objętych programem „RITA”. Ponadto odbyły się trzy spotkania tematyczne: „Polskie doświadczenia w obszarze ekologii i ochrony środowiska”, prowadzący: Agnieszka Makowska i Piotr Trzaskowski z Fundacji Ziarno, „Działania lokalne w i po pandemii”, prowadząca: Martyna Studzińska z Federacji Mazowia oraz „Skąd czerpiemy informacje”, którego poprowadził Maciej Sopyło z Fundacji Rozwoju Społeczeństwa Informacyjnego. Wymianie doświadczeń i rozmowom z ekspertami służyły tzw. stoliki krajowe – spotkania gości z Ukrainy, Białorusi, Gruzji i Kaukazu Południowego oraz Azji Centralnej. Po części oficjalnej odbyły się warsztaty nt. kultury Grizji i kuchni gruzińskiej.
Łącznie w spotkaniu wzięło udział ponad 70 uczestników reprezentujących blisko 60 organizacji pozarządowych z Polski i organizacji partnerskich z krajów Europy Środkowej i Wschodniej.
Rozpoczęty w 2000 roku program „Przemiany w Regionie” (RITA) jest skierowany do organizacji pozarządowych, które chcą dzielić się polskimi doświadczeniami w zakresie przemian społeczno-gospodarczych z partnerami w krajach Europy Wschodniej, a także Kaukazu Południowego i Azji Centralnej. Poprzez otwarte konkursy grantowe dla polskich organizacji pozarządowych, przyznawane są dotacje na projekty mające na celu przekazywanie polskich doświadczeń, zwłaszcza w dziedzinie rozwoju społeczeństwa obywatelskiego, pomocy społecznej, przekształceń w samorządzie terytorialnym, reformy edukacji oraz funkcjonowania wolnych mediów.
W ciągu 20 lat, w ramach programu, przyznano dotacje dla blisko 1100 projektów partnerskich na łączną kwotę ponad 40 mln zł. Większość projektów dotyczyła Ukrainy (39%), Białorusi (13%) i Rosji (10%), ale także w innych krajów: Mołdawii, Armenii, Azerbejdżanu, Gruzji, Kirgizji, Kazachstanu, Tadżykistanu, a od 2018 r. Uzbekistanu. Ponadto polskim organizacjom pozarządowym i szkołom oferowane są szkolenia oraz wsparcie eksperckie, a także pomoc w ustanawianiu kontaktów i rozwoju współpracy z zagranicznymi partnerami. Co dwa lata pod hasłem „Ambasadorzy Przemian w Regionie” odbywa się spotkanie grantobiorców programu „RITA”.
Realizatorem programu jest Fundacja Edukacja dla Demokracji.
