Z głębokim smutkiem dowiedzieliśmy się o śmierci Johna Birkelunda, byłego Przewodniczącego Rady Dyrektorów Polsko-Amerykańskiej Fundacji Wolności, wielkiego przyjaciela Polski, który wniósł istotny wkład w transformację gospodarczą i społeczną Polski, a także w rozwój stosunków polsko-amerykańskich.
John Birkelund ukończył studia na Uniwersytecie Princeton 1952 r. i kontynuował naukę na Northwestern University. Następnie do 1955 r. służył jako oficer Marynarki Wojennej USA.
Karierę zawodową rozpoczął w 1956 r. w Booze, Allen and Hamilton. Później zaś przez 10 lat był wiceprezesem i menadżerem do spraw inwestycji w banku Amsterdam Overseas Corporation z siedzibą w Nowym Jorku.
W 1967 r. został udziałowcem-założycielem i dyrektorem naczelnym New Court Securities, nowo powołanego banku inwestycyjnego venture capital, stanowiącego współwłasność banków z Francji, Zjednoczonego Królestwa, Holandii i Belgii. W ciągu czternastu lat jego firma stała się ważnym udziałowcem rynku inwestycji i venture capital w Stanach Zjednoczonych.
W 1981 r. został prezesem, a następnie dyrektorem naczelnym Dillon Read and Co. Kilka lat później został przewodniczącym Rady Dyrektorów firmy i pracował w niej aż do przejścia na emeryturę, co nastąpiło po fuzji z Swiss Warburg w 1997 r. Jednocześnie pełnił funkcję partnera w Saratoga Partners – spółce, którą utworzył w latach 80-tych.
Był też dyrektorem Nowojorskiej Giełdy Papierów Wartościowych i członkiem rad kilku dużych korporacji, a także rady doradczej Europejskiego Banku Odbudowy i Rozwoju.
Jako osoba oddana służbie publicznej, przez 18 lat John Birkelund był zaangażowany w prace rady Uniwersytetu Browna; również uczelnia ta nadała mu doktorat honoris causa. Przewodniczył radzie Instytutu Studiów Międzynarodowych Uniwersytetu Browna, był też przewodniczącym National Humanities Center oraz International Executive Service Corps. Zasiadał w radach Nowojorskiej Biblioteki Publicznej oraz Amerykańskiej Akademii w Berlinie, był także członkiem Rady Stosunków Zagranicznych w Nowym Jorku.
W marcu 1990 r. prezydent George H. B. Bush zwrócił się do Johna Birkelunda, aby zorganizował Polsko-Amerykański Fundusz Przedsiębiorczości i objął w nim funkcję Przewodniczącego Rady Dyrektorów. Celem tego programu pomocowego, dysponującego kapitałem 240 milionów USD, było wspieranie gospodarki rynkowej w Polsce poprzez programy kredytowe dla małych i średnich firm oraz inwestycje kapitałowe, a także inne działania na rzecz rozwoju sektora prywatnego.
Polsko-Amerykański Fundusz Przedsiębiorczości okazał się wielkim sukcesem. Po spełnieniu swojej misji, połowa początkowego kapitału Funduszu została zwrócona do budżetu USA, a pozostałe 250 milionów USD przekazano Polsko-Amerykańskiej Fundacji Wolności. John Birkelund, który odegrał kluczową rolę w tworzeniu Fundacji, został przewodniczącym jej Rady Dyrektorów. Jednocześnie pełnił funkcję przewodniczącego Rady Enterprise Investors, spółki utworzonej z inicjatywy Polsko-Amerykańskiego Funduszu Przedsiębiorczości – obecnie jednej z wiodących w Europie Środkowej instytucji zarządzającej funduszami typu private equity, której łączny kapitał już w 2005 roku przekraczał 1 miliard USD.
Kierowana przez Johna Birkelunda Polsko-Amerykańska Fundacja Wolności, która rozpoczęła działalność programową w 2000 r., aktywnie przyczyniała się do umacniania społeczeństwa obywatelskiego, wyrównywania szans rozwojowych, zwłaszcza w edukacji, a także do dzielenia się polskimi doświadczeniami w zakresie reform demokratycznych i rynkowych z innymi krajami regionu.
John Birkelund przewodniczył Radzie Dyrektorów PAFW do 2012 r., a potem jako jej Honorowy Przewodniczący podtrzymywał silne więzi łączące go z Polską i nadal angażował się w sprawy Fundacji, zwłaszcza w dziedzinie polityki inwestycyjnej.
W uznaniu zasług Johna Birkelunda dla polskich przemian zapoczątkowanych przełomem roku 1989, Prezydent Lech Wałęsa odznaczył go Krzyżem Komandorskim Orderu Zasługi, zaś Prezydent Aleksander Kwaśniewski Krzyżem Komandorskim Orderu Zasługi z Gwiazdą.
Polsko-Amerykańska Fundacja Wolności zawdzięcza Johnowi Birkelundowi bardzo wiele. Trudno przecenić wkład jaki wniósł w działalność Fundacji, a także to wszystko, co uczynił na rzecz Polski.
