Przedstawicielki i przedstawiciele samorządów z obwodów winnickiego, sumskiego, połtawskiego i czernihowskiego w dniach 13-17 października 2025 uczestniczyli w wizycie studyjnej w Polsce, zorganizowanej przez Fundację Liderzy Przemian w ramach Programu Polsko-Amerykańskiej Fundacji Wolności „Study Tours to Poland”.
Celem wizyty organizowanej we współpracy z Podolską Agencją Rozwoju Regionalnego (PARD) było wsparcie ukraińskich samorządów w zakresie zarządzania funduszami europejskimi, przygotowywania i realizacji projektów rozwojowych oraz przygotowania do efektywnego korzystania z przyszłych funduszy przedakcesyjnych Unii Europejskiej. W wizycie uczestniczyło 19 przedstawicieli ukraińskich samorządów oraz 2 absolwentki Programu Kirklanda, uczestniczki ubiegłorocznej edycji programu „Liderzy Odbudowy”, które wspierały grupę w zakresie praktyk projektowych i współpracy międzynarodowej.
Program wizyty objął trzy gminy w województwie mazowieckim.
W gminie Długosiodło goście z Ukrainy zapoznali się z efektami lokalnych inwestycji współfinansowanych przez UE, m.in. basenu gminnego, żłobka, strefy rekreacyjnej, szkoły i infrastruktury sportowej oraz wzięli udział w warsztatach z przygotowania projektów unijnych, prowadzonych przez polskich ekspertów z zakresu funduszy i planowania strategicznego.
Wizyta w gminie Wołomin również była poświęcona m.in. praktycznym aspektom wdrażania projektów unijnych. Uczestnicy odwiedzili Centrum Aktywności Wołomin, Ochotniczą Straż Pożarną, Centrum Przesiadkowe, szkołę podstawową oraz Ośrodek Sportu i Rekreacji „Huragan”. Każda z tych inwestycji stanowiła przykład innego typu finansowania – od funduszy infrastrukturalnych po inicjatywy społeczne i edukacyjne.
„Najważniejsze w pracy nad projektami unijnymi jest dopasowanie pomysłu do rzeczywistych potrzeb lokalnej społeczności. Czasem najlepsze projekty rodzą się z prostych obserwacji – brak miejsca spotkań, potrzeba integracji pokoleń, czy poprawa dostępności infrastruktury. Warto zaczynać od małych kroków, które realnie zmieniają codzienne życie mieszkańców” – podkreślił Konrad Olszewski, ekspert ds. pozyskiwania funduszy w Urzędzie Miasta Wołomin.
W trakcie zajęć uczestnicy poznali zasady cyklu projektowego: od analizy lokalnych potrzeb i formułowania pomysłu, poprzez tworzenie celów w metodologii SMART, aż po opracowanie budżetu, wskaźników rezultatów i zgodność z politykami horyzontalnymi UE (równość, zrównoważony rozwój, cyfryzacja). Następnie, podczas ćwiczeń w grupach projektowali przykładowe działania społeczne, edukacyjne i infrastrukturalne zgodnie z zasadami finansowania UE.
Wizyta w gminie Serock służyła zapoznaniu gości z Ukrainy z projektami z zakresu infrastruktury społecznej, takich jak np. stacja uzdatniania wody w Stasim Lesie. Zapoznali się także z przykładami prowadzonych przez samorząd działań na rzecz integracji mieszkańców i poprawy jakości usług publicznych.
„Spotkania odbywają się w ciekawy, kreatywny i inspirujący sposób. Widać, że przystąpienie Polski do Unii Europejskiej otworzyło dla gmin wiele możliwości. My również musimy już dziś uczyć się tego podejścia – rozwijać kadry, przygotowywać bazę projektową i szukać źródeł finansowania. Kreatywność i nowoczesne myślenie to podstawa” – mówiła uczestniczka wizyty, Natalia Maletska, zastępczyni dyrektora Departamentu Odnowy i Rozwoju z UM Winnica.
Wizyta ta była częścią większego projektu pod nazwą „Liderzy Odbudowy” realizowanego przez Fundację Liderzy Przemian ze środków Polsko-Amerykańskiej Fundacji Wolności w ramach programu „Study Tours to Poland” oraz projektu „Europa Środkowa dla przyszłości Ukrainy”, finansowanego ze środków włoskiego rządu z Funduszu CEI przy EBOiR. Celem jest przygotowanie ukraińskich samorządów z mniejszych gmin do przyszłego członkostwa w Unii Europejskiej poprzez transfer polskiego know-how w zakresie: zarządzania funduszami, planowania strategicznego, tworzenia partnerstw międzynarodowych, przygotowania i wdrażania projektów finansowanych ze środków UE.
Projekt obejmuje cykl działań edukacyjnych: webinary i konsultacje online, warsztaty stacjonarne na Ukrainie, a także wizyty studyjne w Polsce, które umożliwiają bezpośrednią wymianę wiedzy i dobrych praktyk między samorządami obu krajów. Działania są wzmacniane poprzez doradztwo udzielane samorządowcom przez specjalnie przeszkolonych w zakresie przygotowywania projektów, w tym unijnych, absolwentów Programu Stypendialnego im. Lane’a Kirklanda.
