To kluczowe wnioski z jubileuszowego raportu „Kondycja organizacji pozarządowych 2024” Stowarzyszenia Klon/Jawor. Jeżeli pracujesz w organizacji pozarządowej, interesujesz się trzecim sektorem w Polsce, ten raport jest dla Ciebie.
„Badania ‘Kondycja organizacji pozarządowych’ tworzą fundament wiedzy, na której budowane są (lub powinny być) strategie działania wszystkich aktorów sektora społecznego. Rezultaty badań pokazują nam od lat, że jako sektor jesteśmy silni liczbą organizacji i ich różnorodnością, ale też słabi, np. finansowo, technologicznie, czy komunikacyjnie” – mówi Radosław Jasiński, Dyrektor Programowy Polsko-Amerykańskiej Fundacji Wolności.
Najważniejsze wnioski
- Ponad połowa organizacji (54%) odczuwa wpływ wojny w Ukrainie na swoją bieżącą sytuację a, 60% organizacji postrzega dezinformację jako realne i poważne wyzwanie dla swojej działalności.
- 72% organizacji pozarządowych to stowarzyszenia, a 28% – fundacje. Połowa organizacji ma swoje, siedziby, na wsiach i w małych miastach liczących do 50 tys. mieszkańców, a 36% – w miastach z ponad 200 tys. mieszkańców.
- 34% organizacji działa na skalę wyłącznie lokalną, czyli gminy lub powiaty, a 40% prowadzi działania, ogólnopolskie lub międzynarodowe.
- 10% organizacji pozarządowych dysponuje budżetami przekraczającymi 1 mln zł. Jednak tylko 35% organizacji ma rezerwy finansowe
- Obserwujemy wzrost doświadczenia organizacji i wzmacnianie się potencjału organizacji, ale nie dotyczy całego sektora w równym stopniu, a głównie organizacji o większych zasobach.
- Zmienia się model zaangażowania społecznego z długoterminowego na akcyjne i doraźne.
- Z narzędzi opartych na sztucznej inteligencji (AI) korzysta 29% organizacji.
To tylko niewielka część danych które zostały zaprezentowane w jubileuszowym, dziesiątym wydaniu cyklicznego badania Stowarzyszenia Klon/Jawor i które ma na celu kompleksową analizę sektora organizacji pozarządowych w Polsce. Jest to największy w kraju niezależny projekt badawczy dotyczący stowarzyszeń i fundacji, realizowany od 2002 roku.
Tematyka
„Zakres tematyczny raportu obejmuje: działania organizacji i ich odbiorców, kapitał ludzki organizacji (zarządy, wolontariusze, pracownicy, członkowie), zatrudnienie, zasoby finansowe, współpracę, z partnerami, komunikację i technologie cyfrowe, problemy organizacji, reakcję na kryzysy, opinie liderów na temat kwestii społecznych i przyszłości organizacji. Szczególnym kontekstem tegorocznej edycji są długofalowe konsekwencje pandemii COVID-19 oraz wojny w Ukrainie dla działalności organizacji” – podkreślają autorki raportu Beata Charycka, Julia Bednarek, Aleksandra Belina i Marta Gumkowska.
Wyzwania i problemy trzeciego sektora
Wśród wyzwań i problemów z jakimi mierzą się polskie organizacje pozarządowe w Raporcie zidentyfikowano: trudności w zdobywaniu funduszy na działania – boryka się z nim aż 72% organizacji; narastające trudności związane z kapitałem ludzkim organizacji – brak chętnych do zaangażowania się w działania organizacji pozarządowych i (61%) oraz brak następców dla obecnych liderów (58%). Długotrwałe skutki pandemii COVID-19 odczuwa 70% organizacji.
O raporcie
Badanie „Kondycja organizacji pozarządowych 2024” zostało sfinansowane ze środków Polsko-Amerykańskiej Fundacji Wolności, Fundacji im. Stefana Batorego, Narodowego Instytutu Wolności – Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego oraz Fundacji Save the Children Polska. Badanie zrealizowano na losowej, ogólnopolskiej próbie 1012 stowarzyszeń i fundacji w okresie od września do listopada 2024 roku.
